سکه های دوره اشکانیان

در این بخش سکه های مربوط به دوره اشکانی رو میزارم که حدود 500 سال فرمانروایی کردن و سکه های زیادی هم توی این دوره ضرب شده که همرو با توضیحات اینجا میزارم

سلام
دوستان عزیز مجموع پادشاهان اشکانی رو با طرح سکه ها براتون میزارم

ممنونم ازتون خیلی خوبه زحمت کشیدین

ممنون دستان..ایشالا خود سکه ها رو هم با توضیح میزارم دوستان استفاده کنند

امپراتوری اشکانیان (پارتیان)

یکی از برگ های مهم تاریخ ایران دوران حکومت پارتیان است دوره ای بس درخشان و پر شکوه که فرمانروایان آن توانستند با تدبیر و دلاوری و شجاعت دست جانشین اسکندر را از سرزمین ایران کوتاه نمایند و اساس و بنیان حکومتی را که مدت پنج قرن دوام داشت پی ریزی نمایند. پارتیان تیره ای از قبایل آریایی بودند که بخشی از قوم داهه محسوب می شدند.

سکه های اشکانی

سکه های اشکانی از اسناد و مدارک گرانبهای تاریخ فرهنگ و هنر ایران به شمار می روند. تصویر فرمانروایان پارتی بر این سکه ها در ردیف شاهکارهای هنر ایران محسوب می شد. سکه های اشکانی از جنس نقره و برنز هستند. مبنای پول نقره درهم نامیده می شد که تقسیمات کوچکتر آن ابول و بزرگتر چهار درهم بود. واحد سکه های برنز نیز کالکوی نامیده می شد.

تاریخ گذاری

نخستین بار در زمان مهرداد یکم تاریخ بر سکه ها مرسوم شد. سلوکیان بر سکه ها بویژه بر چهار درهمها تاریخ ضرب سکه ها را ثبت می نمودند. هنگامی که مهرداد یکم بر سلوکیه مسلط شد در ضرابخانه آنجا سکه هایی ضرب نمود که علاوه بر داشتن ارزش هنری به رسم سلوکی ها تاریخ ضرب سکه بر آنها نوشته می شد. بر پشت این سکه ها تاریخ های 173 و 174 سلوکی برابر با 140 و 139 پ.م دیده می شود. بر چهار درهم ها اردوان یکم نیز تاریخ 188 سلوکی برابر با 125 پ.م به چشم می خورد از آن دوره به بعد تا اواخر سلطنت ارد یکم دیگر بر چهار درهم ها تاریخ دیده نمی شد اما از زمان فرهاد چهارم (38/37 پ.م- 2 م) به بعد نوشتن سال و ماه بر سکه ها مرسوم شد که این شیوه تا پایان حکومت اشکانیان ادامه یافت.

نقوش روی سکه های اشکانی

به طور کلی بر روی سکه های اشکانی چهره واقعی فرمانروا نقش گردیده است. تغییرات چهره حتی آرایش ریش و موی شاهانی که مدت طولانی سلطنت کرده اند در تصاویر آنها بر روی سکه ها بروشنی مشهود است. تصویر فرمانروا به صورت نیمرخ است که اغلب به سمت چپ و به ندرت به سمت راست می نگرد و در بعضی موارد نیز تصویر پادشاه تمام رخ و از روبه رو به نمایش گذاشته شده است. مهم ترین نکاتی که هنگام بررسی نقوش روی سکه ها باید به آنها توجه داشت عبارتند از: کلاه یا تاج گردنبند خال روی پیشانی فرمانروا.

پشت سکه های اشکانی

پشت سکه های اشکانی بیشترین اطلاعات را در زمینه های مختلف می دهند. نوشته پشت سکه ها شامل نام شاه به صورت ارشک گاهی نام شاه به همراه عناوین و القاب متفاوت است. همچنین اطلاعات مربوط به ضرابخانه ها و تاریخ ضرب سکه بجز چند مورد در پشت سکه ها قرار دارد.

مختصری توضیح در مورد کلیات سکه ها بود..

ارشک (250 تا 211 پ.م)

ارشک (اشک) پسر فریاپد، با طایفه خود آپارنی همدست شد در سال 256 پ.م پرچم مخالفت با سلوکی‌ها بیافراشت و جنگ های پیاپی با آنها نمود ، در نتیجه پیروز یافت و دولت پارت را تاسیس کرد. پس از این پیروزی، عزیمت باختر نمود و با این مملکت که نیز مستقل شده بود جنگ کرد در حین جنگ بر اثر برخورد نیزه زخمى برداشت و درگذشت. چون ارشک بنیانگذار سلسله اشکانی بود ، شاهان دیگر اشکانی او را تقدیس می‌کردند، چنان که به او لقب اپی فانس (به زبان یونانی به معنی نامی و پر افتخار) دادند و به یاد بود اینکه او سرسلسله اشکانی است به اسم خود کلمه ارشک (اشک را یونانی‌ها «آرزاکس» نوشته‌اند که یونانی شده ارشک است) را افزودند. روی سکه های ارشک تصویر نیمروخ از او نقش بسته است.

تیرداد (211 تا 191 پ.م‌ )

ارشک دوم که بعدها با تغییرات گویشی به"اشک دوم"تغییر کرده، در واقع به نام "تیرداد" شناخته می‌شده و از سال 211 تا 191 پ.م حکومت کرده است. بعضی از صاحب نظران تیرداد را پسرارشک یکم (که بر مبنای سکه‌های موجود و نظر ولسکی، نام سلطنتی ارشک دوم را داشته و در واقع اردوان نامیده می‌شده است) میدانند. و برخی دیگر تیرداد را برادر ارشک اول دانسته‌اند. تیرداد بعد از به قدرت رسیدن به تحکیم موقعیت سیاسی و نظامی دولت جوان اشکانی پرداخت. او از گرفتاریهای زیاد سلوکیان در مغرب استفاده نموده و گرگان را به پارت ضمیمه کرد. سپس با دیودوت پادشاه باختر متحد شده و سلوکوس دوم را شکست داده، و خود را شاه بزرگ خواند. فرم سکه های تیرداد به مانند سکه های ارشک بوده و همان شیوه را در ضرب سکه ادامه داده است

فرباپات (191 تا 176 پ.م)

فریاپات یا فری‌ یاپیت سومین شاه سلسله‌ی اشکانی است. او پس از پدرش تیرداد به شاهی رسید. نام او را فرید نیزگفته اند، دوران حکومت او به صلح و آرامش گذشت، زیرا باختری ها متوجه هند بودند و با اشکانیان كاری نداشتند. پادشاهی او همزمان با سلطنت آنتیوخوس سوم سلوکی بود. او پدر فرهاد یکم و مهرداد یکم بود که پس از او به ترتیب به پادشاهی رسیدند. در روایتی آمده است که مردم به دلیل علاقه بسیار زیاد به او ، جـسدش را سوزاندند و خاکستر آن را قسمت کردند و هر کس ذره ای از آن خـاکستر را برداشت و همراه خود نگه داشت. مدت حکومت فـریایـات 15 سال یعنی از سال 191 تا 176 پیش از میلاد بود است. تاریخ در گذشت او نیز 176 پ.م بود. سکه های او به مانند سکه های ارشک و تیرداد می باشد

فرهاد یکم ( 176 تا 171 پ.م )

فرهاد یکم پسر بزرگ فریایات بود . اگرچه برادر کوچکترش "مهرداد یکم" در شجاعت و جنگاوری برتری زیادی از او داشت، اما مجلس بزرگان اشکانی ( مجلس مهستان )، نظر به ارشدیت فرهاد، تنها او را لایق جانشینی پدر دانست. فرهاد در کار حکومتی از مهرداد کمک زیادی می گرفت.

فرهاد توانست بر ناحیه "تپورستان" مازندران کنونی چیره شود ، که تا آن زمان یکی از ایالات سلوکی بود ، و آن را به مملکت خود پیوند داد. اما سلوکیان که درگیر گرفتاری های غربی بودند به این مسئله توجه چندانی نکردند ، پس از آن فرهاد موفق شد ری و قزوین را که سلوکیان در آن دارای استحکامات بسیار قوی مانند قلعه آپامه آ، در حدود دوشان تپه بودند ، نیز تسخیر نماید و این نشانگر قدرت بسیار او بوده است .
این شاه شهر خارکْسْ را در ری بنا نهاد. خارکس را بعضی با دربند دریای خزر و برخی با شهر ستانک تطبیق داده‌اند. عقیده آخری مبنی بر این است که ایزدور خارکسی ( یکی از جغرافی دانان قدیم ) نوشته ‌است. وطن او خارکْس در وسط کوههای البرز واقع است. دربند دریای خزر را با سر دره خوار تطبیق کرده‌اند.
فرهاد یکم پیش از مرگ علی ‌رغم داشتن فرزند پسر، برادر خود مهرداد را به جانشینی معین کرد. درگذشت فرهاد در سال 171 پیش از میلاد بوده و به مدت 7 سال از سال 176 تا 171 پیش از میلاد حکومت کرد. سکه های او بسیار نایاب است. از محدود سکه هایی که از او یافت شده است میتوان گفت که همان روال سکه های شاهان پیشین را دنبال کرده است.

مهرداد یکم (171 تا 138 پ.م)

مهرداد یکم برادر فرهاد یکم و پسر کوچکتر فریاپات در سال 171 به تخت اشکانی تکیه زد.مهرداد یکم، بزرگترین فاتح اشکانی، در سال 138 پ م در گرگان درگذشت و سلطنت را به پسر ارشدش فرهاد دوم واگذار کرد. سلطنت مهرداد، آغاز دولت اشکانی به معنی یک شاهنشاهی بود و اقدامات او در اداره کشور و بخصوص سیاست‌های او در مورد یونانی‌ها، الگویی برای جانشینان او شد.